Αφιέρωμα Euro: Euro 1976

Τέσσερα χρόνια μετά το Euro 1972, το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα μετατοπίστηκε πιο ανατολικά και τα τελικά του θεσμού ανέλαβε να διοργανώσει η Γιουγκοσλαβία. Οι κανόνες παρέμειναν αμετάβλητοι και τέσσερις ομάδες θα προκρίνονταν στα τελικά της διοργάνωσης, οι οποίες θα κέρδιζαν τη συμμετοχή τους μέσω προκριματικών που είχαν δύο σκέλη: Τη φάση των ομίλων και νοκ άουτ αγώνες ανάμεσα στους πρώτους κάθε γκρουπ.

Euro 1976 (Γιουγκοσλαβία)

Οι όμιλοι των προκριματικών ήταν οι ακόλουθοι:

1) Τσεχοσλοβακία, Αγγλία, Πορτογαλία, Κύπρος

2) Ουαλία, Ουγγαρία, Αυστρία, Λουξεμβούργο

3) Γιουγκοσλαβία, Β.Ιρλανδία, Σουηδία, Νορβηγία

4) Ισπανία, Ρουμανία, Σκωτία, Δανία

5) Ολλανδία, Πολωνία,Ιταλία, Φινλανδία

6) Σοβιετική Ένωση, Ιρλανδία, Τουρκία, Ελβετία

7) Βέλγιο, Δυτική Γερμανία, Γαλλία, Ισλανδία

8) Δυτική Γερμανία, Ελλάδα, Βουλγαρία, Μάλτα

*Η σειρά των ομάδων αντιστοιχεί στη θέση που πήραν οι ομάδες κατά τη φάση των ομίλων. Με έντονα γράμματα οι νικητές των ομίλων.

Μετά από κλήρωση των πρώτων κάθε ομίλου προέκυψαν τα εξής ζευγάρια, οι νικητές των οποίων προκρίθηκαν στα τελικά της διοργάνωσης. Η Τσεχοσλοβακία κλήθηκε να αντιμετωπίσει την Σοβιετική Ένωση, φιναλίστ του προηγούμενου Euro. 2-0 το σκορ στην πρώτη αναμέτρηση στη Μπρατισλάβα και 2-2 στη Σοβιετική Ένωση και οι Τσεχοσλοβάκοι πέρασαν στα τελικά του θεσμού. Στα υπόλοιπα ζευγάρια, η οικοδέσποινα Γιουγκοσλαβία επιβλήθηκε των Ουαλών, οι κάτοχοι του τροπαίου Δυτικογερμανοί πήραν τη πρόκριση επί των Ισπανών και η Ολλανδία απέκλεισε το Βέλγιο με το βαρύ 7-1 συνολικό σκορ (εντός και εκτός έδρας).

Το λογότυπο της διοργάνωσης

Οι διοργανωτές Γιουγκοσλάβοι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν μόλις δύο γήπεδα για τα παιχνίδια της τελικής φάσης. Το Crvena Zvezda Stadium (τώρα έδρα του Ερυθρού Αστέρα) στο Βελιγράδι και το Maksimir Stadium (έδρα της Ντιναμό Ζάγκρεμπ) στο Ζάγκρεμπ ήταν αυτά που θα φιλοξενούσαν από έναν ημιτελικό και έναν από τους τελικούς (τον μεγάλο και τον μικρό). Το γήπεδο του Βελιγραδίου ήταν αυτό που εν τέλει φιλοξένησε τον μεγάλο τελικό.

Το γήπεδο του τελικού, Crvena Zvezda Stadium (όπως είναι σήμερα)

Στα ημιτελικά είχαμε τα εξής ζευγάρια: Η Ολλανδία του Cruyff, του Rep και του Neeskens θα έρχονταν αντιμέτωπη με τους Τσεχοσλοβάκους που είχαν στις τάξεις τους τον Antonin Panenka. Οι διοργανωτές Γιουγκοσλάβοι είχαν το δύσκολο έργο να έρθουν αντιμέτωποι με τους (τότε) κατόχους του τίτλου, τη Δυτική Γερμανία.

Στον πρώτο ημιτελικό, αυτόν ανάμεσα σε Τσεχοσλοβακία (τυπικά γηπεδούχοι) και Ολλανδία, οι Τσεχοσλοβάκοι άνοιξαν το σκορ στο 19ο λεπτό της αναμέτρησης με σκορερ τον Ondruš. Ο σκόρερ του γκολ της τυπικά γηπεδούχου ομάδας πέτυχε και δεύτερο τέρμα, μόνο που ήταν αυτογκολ, με αποτέλεσμα να φέρει το ματς στα ίδια στο 77'. Το ενενηντάλεπτο ολοκληρώθηκε χωρίς νικητή και έτσι έγινε 30 λεπτη παράταση. Οι Τσεχοσλοβάκοι πέτυχαν δύο γκολ σε διάστημα τεσσάρων λεπτών με τους Nehoda (114) και Veselý (118) και προκρίθηκαν στον μεγάλο τελικό.

Ο άλλος ημιτελικός στο Crvena Zvezda Stadium είχε περισσότερα γκολ. Οι διοργανωτές Γιουγκοσλάβοι άνοιξαν το σκορ στο 19ο λεπτό και διπλασίασαν το προβάδισμα τους στο 30' με δράστη αυτή τη φορά τον Dragan Džajić, που λογίζεται ως ένας από τους καλύτερους ποδοσφαιριστές που είχε βγάλει το Γιουγκοσλάβικο ποδόσφαιρο. Οι φίλαθλοι στο γήπεδο είχαν ξεσηκωθεί και κανένας δεν πίστευε πως οι Δυτικογερμανοί θα αντιδρούσαν. Στο 64', όμως, ο Heinz Flohe, που είχε περάσει στον αγώνα στο δεύτερο ημίχρονο και ο Dieter Müller στο 82' (είχε περάσει στην αναμέτρηση στο 79') ανέτρεψαν το 2-0 και οδήγησαν την αναμέτρηση στη παράταση. Εκεί, ο Dieter Müller πέτυχε δύο ακόμη γκολ (115', 119'), ολοκληρώνοντας έτσι το χατ τρικ του και δίνοντας τη πρόκριση στη χώρα του.

Ο μικρός τελικός στο Ζάγκρεμπ ήταν συγκλονιστικός. Οι Ολλανδοί προηγήθηκαν στο 27' με τον Geels και διπλασίασαν τα τέρματα τους στο 39' με τον Van de Kerkhof. Λίγο πριν την ανάπαυλα οι Γιουγκοσλάβοι αντέδρασαν και μείωσαν με τον Katalinski στο 43ο λεπτό. Και ενώ όλα έδειχναν πως οι Οράνιε θα έπαιρναν τη νίκη και τη τρίτη θέση, ο Džajić νίκησε τον Schrijvers κάνοντας το 2-2, το οποίο και ήταν το τελικό σκορ της κανονικής διάρκειας. Στη 30λεπτη παράταση, ο Geels σκόραρε εκ νέου και έκανε το 3-2, σκορ που έμεινε μέχρι το τέλος. Οι Γιουγκοσλάβοι έχασαν σημαντική ευκαιρία προς το τέλος του αγώνα, αλλά ο Suurbier έδιωξε έγκαιρα τη μπάλα.

30,790 φίλαθλοι μαζεύτηκαν στις κερκίδες του Crvena Zvezda Stadium προκειμένου να παρακολουθήσουν τον τελικό ανάμεσα σε Τσεχοσλοβακία και Δυτική Γερμανία. Οι τυπικά γηπεδούχοι (Τσεχοσλοβάκοι) πήραν το προβάδισμα μόλις στο 8' με γκολ του Švehlík με πλασέ σε κενή εστία και μετά από αδράνεια της άμυνας. Ο Karol Dobiaš με όμορφο σουτ λίγο έξω από τη μεγάλη περιοχή έδωσε αέρα δύο τερμάτων στους Τσεχοσλοβάκους στο 25'. Οι Δυτικογερμανοί απάντησαν με τον Dieter Müller τρία λεπτά αργότερα. Ο Γερμανός στράικερ μείωσε με όμορφο γυριστό και έκανε το 2-1, σκορ που έμεινε μέχρι και το τέλος του πρώτου ημιχρόνου.

Στο δεύτερο ημίχρονο οι Γερμανοί πίεζαν αρκετά προκειμένου να ισοφαρίσουν και εν τέλει το κατάφεραν στο 89'. Ο Hölzenbein νικά στον αέρα την άμυνα της Τσεχοσλοβακίας, μετά από χτύπημα κόρνερ, και με κεφαλιά γράφει το 2-2, το οποίο και έμεινε μέχρι το τέλος της αναμέτρησης, καθώς στη παράταση δεν πέτυχε καμία από τις δύο ομάδες κάποιο τέρμα. Έτσι λοιπόν, οδηγηθήκαμε στη διαδικασία των πέναλτυ.

Οι Τσεχοσλοβάκοι εκτελούσαν πρώτοι, με τη Δυτική Γερμανία να χτυπά δεύτερη. Αμφότερες ομάδες σκόραραν στα τρία πρώτα πέναλτι που χτύπησαν. Στο τέταρτο πέναλτι, η Τσεχοσλοβακία ήταν εύστοχη και έκανε το 4-3. Ο Uli Hoeneß ανέλαβε να χτυπήσει το τέταρτο πέναλτι και ο Γερμανός έστειλε τη μπάλα ψηλά άουτ. Ο επόμενος εκτελεστής των Τσεχοσλοβάκων ήταν ο Antonín Panenka και αν σκόραρε θα χάριζε τον τίτλο στη χώρα του. Ο πλέι-μέικερ παίρνει αρκετά μέτρα φόρα, τρέχει, σκάβει τη μπάλα και τη στέλνει στο κέντρο του τέρματος των Γερμανών. Η Τσεχοσλοβακία πήρε το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και ο Antonín Panenka έμεινε στην ιστορία γι' αυτή του την εκτέλεση.

Η στιγμή που ο Uli Hoeneß χάνει το τέταρτο πέναλτι

Πρώτος σκόρερ:

Dieter Müller (4 γκολ)

Ματς με τα περισσότερα εισιτήρια:

Ημιτελικός Γιουγκοσλαβία-Δυτική Γερμανία (50,562)

Διαιτητής τελικού:

Sergio Gonella (Ιταλία)

Το Euro του 1976 είχε το εξής παράδοξο: Κανένα ματς δεν ολοκληρώθηκε στη κανονική διάρκεια. Τρεις αγώνες έληξαν στη παράταση, ενώ το τρόπαιο το πήρε η ομάδα που ήταν πιο εύστοχη στη ρώσσικη ρουλέτα των πέναλτι. Στα προημιτελικά, η Ελλάδα είχε καλή παρουσία και τερμάτισε δεύτερη στον όμιλο, δύο πόντους πίσω από τη φιναλίστι Δυτική Γερμανία (ο νικητής τότε έπαιρνε 2 βαθμούς αντί για 3 που ισχύει σήμερα).

Δείτε ένα βίντεο/αφιέρωμα του τελικού του Euro:

Και εδώ ένα βίντεο με το πέναλτι του Panenka (μόνο):  

Για να διαβάσετε το αφιέρωμα για το Euro 1972, κλικ εδώ.