Αφιέρωμα Euro: Euro 1960

Μένουν ελάχιστες εβδομάδες πριν την επίσημη έναρξη του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος και προκειμένου να ξεκινήσουμε σιγά-σιγά να μπαίνουμε στο κλίμα της διοργάνωσης, αποφάσισα να ξεκινήσω μια σειρά από αφιερώματα για το Euro, κάνοντας επί της ουσίας μια αναδρομή στο παρελθόν και παρουσιάζοντας συνοπτικά όλες τις διοργανώσεις από το 1960 μέχρι το 2008.

Euro 1960 (Γαλλία)

Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ξεκίνησε σαν ιδέα από τους Γάλλους, οι οποίοι και δημιούργησαν και το Παγκόσμιο Κύπελλο. Το Euro, σαν διοργάνωση, έχει μικρή ιστορία και αποτελεί τη τελευταία-χρονικά- ηπειρωτική διοργάνωση (πρώτο το Copa America). Το 1958 άρχισαν οι πρώτες διεργασίες για τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, όταν και διεξήχθηκαν αναμετρήσεις μεταξύ διάφορων χωρών για τη συμμετοχή στα τελικά του θεσμου, το 1960.

Η ιδέα δημιουργίας ενός πανευρωπαϊκού τουρνουά ξεκίνησε από πρόταση του Γάλλου προέδρου της Γαλλικής ομοσπονδίας ποδοσφαίρου, Henri Delaunay, το 1927. Ωστόσο, πέρασαν πάνω από τριάντα χρόνια προκειμένου το όραμα του Γάλλου να γίνει πραγματικότητα και ο ίδιος ο Delaunay δεν κατάφερε να ζήσει το δημιούργημα του, καθώς πέθανε το 1955. Σαν αναγνώριση, ωστόσο, το τρόπαιο που θα δίνονταν στον νικητή, έφερε το όνομα του. Η διοργάνωση αρχικά έφερε το όνομα "UEFA European Nations Cup".

Το λογότυπο της διοργάνωσης

Το πρώτο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα διεξήχθη στη χώρα που έκανε τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να υπάρξει αυτό, στη Γαλλία και ο τελικός στη πρωτεύουσα, το Παρίσι. Χρησιμοποιήθηκαν μόλις δύο στάδια, το Παρκ Ντε Πρινς (έδρα της Παρί Σεν Ζερμέν από το 1973) και το Βελοντρόμ (έδρα της Ολυμπίκ Μαρσέιγ). Το πρώτο φιλοξένησε τον τελικό, ενώ το δεύτερο την αναμέτρηση ανάμεσα σε τρίτο και τέταρτο (μικρό τελικό). Επίσης, τα δύο γήπεδα χρησιμοποιήθηκαν και κατά την ημιτελική φάση.

Το γήπεδο του πρώτου τελικού, Parc De Princes (όπως είναι σήμερα)

Η μορφή της διοργάνωσης ήταν στο πλαίσιο νοκ άουτ αγώνων και συνολικά 17 ομάδες δήλωσαν συμμετοχή στα προκριματικά της διοργάνωσης. Όλες οι ομάδες θα έπαιζαν εντός και εκτός έδρας αγώνες και οι τέσσερις καλύτερες ομάδες θα έφταναν στα τελικά της διοργάνωσης. Το 1958 ξεκίνησαν οι αναμετρήσεις και συνεχίστηκαν μέχρι το 1960. Στο πρώτο Euro, συμμετείχαν τελικά η Τσεχοσλοβακία, η Σοβιετική Ένωση, η Γαλλία και η Γιουγκοσλαβία.

Οι τέσσερις αυτές ομάδες είναι οι πρώτες που αγωνίστηκαν στη τελική φάση του πρώτου Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Τα ζευγάρια των ημιτελικών ήταν: Γαλλία-Γιουγκοσλαβία και Τσεχοσλοβακία-Σοβιετική Ένωση. Στον πρώτο ημιτελικό, οι διοργανωτές Γάλλοι δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν το εμπόδιο της Γιουγκοσλαβίας και το τελικό 4-5 έδωσε τη πρόκριση στους αντιπάλους των. Μάλιστα, οι Γάλλοι προηγήθηκαν με 3-1 αλλά δεν κατόρθωσαν να διατηρήσουν το προβάδισμα τους. Στον άλλο ημιτελικό, η Σοβιετική Ένωση νίκησε εύκολα (όπως δείχνει το τελικό σκορ) την Τσεχοσλοβακία με 3-0.

Στον μικρό τελικό, οι Τσεχοσλοβακία επικράτησε των Γάλλων με σκορ 2-0. Τα τέρματα πέτυχαν οι Bubnik και Pavlovic. Στον πρώτο τελικό του Euro, η αγωνία των 17,966 θεατών στο Παρκ Ντε Πρινς παρατάθηκε πέραν του κανονικού 90λέπτου, μιας και το 1-1 της κανονικής διάρκειας (προηγήθηκε η Γιουγκοσλαβία με γκολ του Galic, ισοφάρισαν οι Σοβιετικοί με τον Metreveli) ανάμεσα σε Σοβιετικούς και Γιουγκοσλάβους δεν έδωσε νικητή. Στη παράταση ο φορ των Σοβιετικών Ponedelnik σκόραρε, χαρίζοντας τον πρώτο Ευρωπαϊκό τίτλο στην χώρα του. Τερματοφύλακας των Σοβιετικών ήταν ο τεράστιος Lev Yashin.

Η πρώτη πρωταθλήτρια Ευρώπης, Σοβιετική Ένωση

Πρώτος Σκόρερ: (από δύο γκολ ο καθένας)

Valentin Ivanov
Viktor Ponedelnik
Milan Galić
Dražan Jerković
François Heutte

Ματς με τα περισσότερα εισιτήρια:
Πρώτος ημιτελικός: Γαλλία-Γιουγκοσλαβία (26,370)

Διαιτητής τελικού: Arthur Ellis (Αγγλία)

Στη πρώτη αυτή διοργάνωση, η Αγγλία, Δυτική Γερμανία και η Ιταλία δεν έλαβαν μέρος, ούτε καν στα προκριματικά. Η Ελλάδα συμμετείχε στα προκριματικά και όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δεν προκρίθηκε στα τελικά του θεσμού (αποκλείστηκε στα προκριματικά, στο πρώτο γύρο, από τη Γαλλία, 7-1 στο ματς στο Παρίσι, 1-1 στο Απόστολος Νικολαΐδης, στην Αθήνα). Η Ισπανία, ελέω Φράνκο και της πολιτικής κατάστασης στη Σοβιετική Ένωση, αποκλείστηκε διότι κληρώθηκε με τους Σοβιετικούς και η ομάδα αρνήθηκε να ταξιδέψει στη χώρα τους για τον αγώνα (για τη τρίτη φάση (προημιτελικά) των προκριματικών).